భగవద్గీత చతుర్థో అధ్యాయం (జ్ఞాన యోగం) - Bhagavath Geetha Chapter 4 (Gyan Yogam)

భగవద్గీత చతుర్థో అధ్యాయం (జ్ఞాన యోగం)

శ్రీభగవానువాచ |
ఇమం వివస్వతే యోగం ప్రోక్తవానహమవ్యయమ్ |
వివస్వాన్మనవే ప్రాహ మనురిక్ష్వాకవే‌உబ్రవీత్ || 1 ||

ఏవం పరంపరాప్రాప్తమిమం రాజర్షయో విదుః |
స కాలేనేహ మహతా యోగో నష్టః పరంతప || 2 ||

స ఏవాయం మయా తే‌உద్య యోగః ప్రోక్తః పురాతనః |
భక్తో‌உసి మే సఖా చేతి రహస్యం హ్యేతదుత్తమమ్ || 3 ||

అర్జున ఉవాచ |
అపరం భవతో జన్మ పరం జన్మ వివస్వతః |
కథమేతద్విజానీయాం త్వమాదౌ ప్రోక్తవానితి || 4 ||

శ్రీభగవానువాచ |
బహూని మే వ్యతీతాని జన్మాని తవ చార్జున |
తాన్యహం వేద సర్వాణి న త్వం వేత్థ పరంతప || 5 ||

అజో‌உపి సన్నవ్యయాత్మా భూతానామీశ్వరో‌உపి సన్ |
ప్రకృతిం స్వామధిష్ఠాయ సంభవామ్యాత్మమాయయా || 6 ||

యదా యదా హి ధర్మస్య గ్లానిర్భవతి భారత |
అభ్యుత్థానమధర్మస్య తదాత్మానం సృజామ్యహమ్ || 7 ||

పరిత్రాణాయ సాధూనాం వినాశాయ చ దుష్కృతామ్ |
ధర్మసంస్థాపనార్థాయ సంభవామి యుగే యుగే || 8 ||

జన్మ కర్మ చ మే దివ్యమేవం యో వేత్తి తత్త్వతః |
త్యక్త్వా దేహం పునర్జన్మ నైతి మామేతి సో‌உర్జున || 9 ||

వీతరాగభయక్రోధా మన్మయా మాముపాశ్రితాః |
బహవో ఙ్ఞానతపసా పూతా మద్భావమాగతాః || 10 ||

యే యథా మాం ప్రపద్యంతే తాంస్తథైవ భజామ్యహమ్ |
మమ వర్త్మానువర్తంతే మనుష్యాః పార్థ సర్వశః || 11 ||

కాంక్షంతః కర్మణాం సిద్ధిం యజంత ఇహ దేవతాః |
క్షిప్రం హి మానుషే లోకే సిద్ధిర్భవతి కర్మజా || 12 ||

చాతుర్వర్ణ్యం మయా సృష్టం గుణకర్మవిభాగశః |
తస్య కర్తారమపి మాం విద్ధ్యకర్తారమవ్యయమ్ || 13 ||

న మాం కర్మాణి లింపంతి న మే కర్మఫలే స్పృహా |
ఇతి మాం యో‌உభిజానాతి కర్మభిర్న స బధ్యతే || 14 ||

ఏవం ఙ్ఞాత్వా కృతం కర్మ పూర్వైరపి ముముక్షుభిః |
కురు కర్మైవ తస్మాత్త్వం పూర్వైః పూర్వతరం కృతమ్ || 15 ||

కిం కర్మ కిమకర్మేతి కవయో‌உప్యత్ర మోహితాః |
తత్తే కర్మ ప్రవక్ష్యామి యజ్ఙ్ఞాత్వా మోక్ష్యసే‌உశుభాత్ || 16 ||

కర్మణో హ్యపి బోద్ధవ్యం బోద్ధవ్యం చ వికర్మణః |
అకర్మణశ్చ బోద్ధవ్యం గహనా కర్మణో గతిః || 17 ||

కర్మణ్యకర్మ యః పశ్యేదకర్మణి చ కర్మ యః |
స బుద్ధిమాన్మనుష్యేషు స యుక్తః కృత్స్నకర్మకృత్ || 18 ||

యస్య సర్వే సమారంభాః కామసంకల్పవర్జితాః |
ఙ్ఞానాగ్నిదగ్ధకర్మాణం తమాహుః పండితం బుధాః || 19 ||

త్యక్త్వా కర్మఫలాసంగం నిత్యతృప్తో నిరాశ్రయః |
కర్మణ్యభిప్రవృత్తో‌உపి నైవ కించిత్కరోతి సః || 20 ||

నిరాశీర్యతచిత్తాత్మా త్యక్తసర్వపరిగ్రహః |
శారీరం కేవలం కర్మ కుర్వన్నాప్నోతి కిల్బిషమ్ || 21 ||

యదృచ్ఛాలాభసంతుష్టో ద్వంద్వాతీతో విమత్సరః |
సమః సిద్ధావసిద్ధౌ చ కృత్వాపి న నిబధ్యతే || 22 ||

గతసంగస్య ముక్తస్య ఙ్ఞానావస్థితచేతసః |
యఙ్ఞాయాచరతః కర్మ సమగ్రం ప్రవిలీయతే || 23 ||

బ్రహ్మార్పణం బ్రహ్మ హవిర్బ్రహ్మాగ్నౌ బ్రహ్మణా హుతమ్ |
బ్రహ్మైవ తేన గంతవ్యం బ్రహ్మకర్మసమాధినా || 24 ||

దైవమేవాపరే యఙ్ఞం యోగినః పర్యుపాసతే |
బ్రహ్మాగ్నావపరే యఙ్ఞం యఙ్ఞేనైవోపజుహ్వతి || 25 ||

శ్రోత్రాదీనీంద్రియాణ్యన్యే సంయమాగ్నిషు జుహ్వతి |
శబ్దాదీన్విషయానన్య ఇంద్రియాగ్నిషు జుహ్వతి || 26 ||

సర్వాణీంద్రియకర్మాణి ప్రాణకర్మాణి చాపరే |
ఆత్మసంయమయోగాగ్నౌ జుహ్వతి ఙ్ఞానదీపితే || 27 ||

ద్రవ్యయఙ్ఞాస్తపోయఙ్ఞా యోగయఙ్ఞాస్తథాపరే |
స్వాధ్యాయఙ్ఞానయఙ్ఞాశ్చ యతయః సంశితవ్రతాః || 28 ||

అపానే జుహ్వతి ప్రాణం ప్రాణే‌உపానం తథాపరే |
ప్రాణాపానగతీ రుద్ధ్వా ప్రాణాయామపరాయణాః || 29 ||

అపరే నియతాహారాః ప్రాణాన్ప్రాణేషు జుహ్వతి |
సర్వే‌உప్యేతే యఙ్ఞవిదో యఙ్ఞక్షపితకల్మషాః || 30 ||

యఙ్ఞశిష్టామృతభుజో యాంతి బ్రహ్మ సనాతనమ్ |
నాయం లోకో‌உస్త్యయఙ్ఞస్య కుతో‌உన్యః కురుసత్తమ || 31 ||

ఏవం బహువిధా యఙ్ఞా వితతా బ్రహ్మణో ముఖే |
కర్మజాన్విద్ధి తాన్సర్వానేవం ఙ్ఞాత్వా విమోక్ష్యసే || 32 ||

శ్రేయాంద్రవ్యమయాద్యఙ్ఞాజ్ఙ్ఞానయఙ్ఞః పరంతప |
సర్వం కర్మాఖిలం పార్థ ఙ్ఞానే పరిసమాప్యతే || 33 ||

తద్విద్ధి ప్రణిపాతేన పరిప్రశ్నేన సేవయా |
ఉపదేక్ష్యంతి తే ఙ్ఞానం ఙ్ఞానినస్తత్త్వదర్శినః || 34 ||

యజ్ఙ్ఞాత్వా న పునర్మోహమేవం యాస్యసి పాండవ |
యేన భూతాన్యశేషేణ ద్రక్ష్యస్యాత్మన్యథో మయి || 35 ||

అపి చేదసి పాపేభ్యః సర్వేభ్యః పాపకృత్తమః |
సర్వం ఙ్ఞానప్లవేనైవ వృజినం సంతరిష్యసి || 36 ||

యథైధాంసి సమిద్ధో‌உగ్నిర్భస్మసాత్కురుతే‌உర్జున |
ఙ్ఞానాగ్నిః సర్వకర్మాణి భస్మసాత్కురుతే తథా || 37 ||

న హి ఙ్ఞానేన సదృశం పవిత్రమిహ విద్యతే |
తత్స్వయం యోగసంసిద్ధః కాలేనాత్మని విందతి || 38 ||

శ్రద్ధావాఁల్లభతే ఙ్ఞానం తత్పరః సంయతేంద్రియః |
ఙ్ఞానం లబ్ధ్వా పరాం శాంతిమచిరేణాధిగచ్ఛతి || 39 ||

అఙ్ఞశ్చాశ్రద్దధానశ్చ సంశయాత్మా వినశ్యతి |
నాయం లోకో‌உస్తి న పరో న సుఖం సంశయాత్మనః || 40 ||

యోగసంన్యస్తకర్మాణం ఙ్ఞానసంఛిన్నసంశయమ్ |
ఆత్మవంతం న కర్మాణి నిబధ్నంతి ధనంజయ || 41 ||

తస్మాదఙ్ఞానసంభూతం హృత్స్థం ఙ్ఞానాసినాత్మనః |
ఛిత్త్వైనం సంశయం యోగమాతిష్ఠోత్తిష్ఠ భారత || 42 ||

ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే